ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ(ଦ କୁଇଭର): ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱଦେଶୀ ଯୁଦ୍ଧ ପୋତ ଆଇଏନଏସ ବିକ୍ରାନ୍ତ ନୌସେନାରେ ଆଜି ସାମିଲ ହେବା ସହ ବଦଳିଛି ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ପତାକା । ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ନୂତନ ସଙ୍କେତ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଛି । ଯଦି ଆମେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ର ଇତିହାସକୁ ଦେଖିବା, ୨ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୩୪ ରେ, ନାଭାଲ୍ ସର୍ଭିସର ନାମ ରୟାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ନୈସେନାର ନାମରେ ନାମିତ ଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ଥାନର ବିଭାଜନ ହେଲା ସେତେବେଳେ ସୈନ୍ୟ ସେନା ଗଠନ ହେଲା, ସେତେବେଳେ ସୈନ୍ୟ ସେନାକୁ ରୟାଲ ଇଣ୍ଡିଆନ ନୌସେନା ଏବଂ ରୟାଲ ପାକିସ୍ଥାନ ନୌସେନା ଭାବରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟିଶ ପତାକା ନୌସେନା ପତାକା ର ଉପର କୋଣରେ ରହିଆସୁଥିଲା, ଯାହାକୁ ତ୍ରିକୋଣ ଦ୍ୱାରା ବଦଳାଯାଇଥିଲା ।
ଯେତେବେଳେ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫, ୧୯୪୭ ରେ ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା, ସେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବାହିନୀ ବ୍ରିଟିଶ କଲୋନୀ ପତାକା ଏବଂ ବ୍ୟାଜ୍ ବହନ କରିବା ଜାରି ରଖିଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ଚାରିଥର ନୌସେନାର ପ୍ରତୀକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରଥମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୫୦ ରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ପତାକା ଭାରତୀୟ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୬ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୦ ରେ, ରୟାଲ ଶବ୍ଦକୁ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତୀକ ପତାକା ରେ ଛୋଟ ହେବାରେ ଲାଗିଲା। ଏହି ପ୍ରତୀକ ହେଉଛି ଲାଲ ରଙ୍ଗର ସେଣ୍ଟ ଜର୍ଜ କ୍ରସ୍ । ୨୦୦୧ ମସିହାରେ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପାଇ ସରକାରଙ୍କ ସମୟରେ ନୌସେନାର ପତାକା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା । ଅବଶ୍ୟ, ୨୦୦୪ ରେ, ପତାକା କିମ୍ବା ପ୍ରତୀକକୁ ପୁନର୍ବାର ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ରେଡ ଜର୍ଜ କ୍ରସକୁ ପୁନର୍ବାର ପତାକା ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ନୂତନ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ, ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ଅଶୋକା ସ୍ତମ୍ଭ ବର୍ତ୍ତମାନ ଲାଲ୍ ଜର୍ଜ କ୍ରସ୍ ମଞ୍ଜିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ, ୨୦୧୪ ରେ, ଦେବନାଗରୀ ଭାଷାରେ ଆଉ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସତ୍ୟମେବ ଜୟତେ ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ତଳେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା।
ଧଳା ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ଥିବା ଲାଲ୍ କ୍ରସ୍ ସେଣ୍ଟ ଜର୍ଜ କ୍ରସ୍ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଏହାର ନାମ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ନାମରେ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଏହି କ୍ରସ୍ ଇଂଲଣ୍ଡର ପତାକା ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ୟ୍ୟ କରିଥିଲା । ଭୂମଧ୍ୟସାଗରରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ଇଂରାଜୀ ଜାହାଜଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ୧୧୯୦ ମସିହାରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ଏବଂ ଲଣ୍ଡନ ସିଟି ଦ୍ୱାରା ଏହି ପତାକା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା । ସୂଚନାନୁସାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଜି ଏହାର ଉପର କ୍ୟାଣ୍ଟନରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଥିବା ନୂତନ ପତାକା ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି। ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ସହିତ ଏକ ନୀଳ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଆକୃତି ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଯାହାର ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ସମ୍ପନ୍ନ ସାମୁଦ୍ରିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଏକ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସେନା ଜାହାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା ବୋଲି ନୌସେନା ନୂତନ ପତାକା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛି । ନୈସେନା ପତାକା ରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଚିହ୍ନ ହଟିଛି, ବର୍ତ୍ତମାନ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀଙ୍କ ପରିଚୟ ମିଳିଛି ।
