ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ(ଦ କୁଇଭର): ଆଜି ହେଉଛି ଜାତୀୟ ଇଞ୍ଜିନିୟର ଦିବସ । ଏହି ଅବସରରେ ସାରା ଭାରତ ସାର୍ ଏମ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସ୍ମରଣ କରିଥାଏ । ମହାନ ଇଞ୍ଜିନିୟର ଏମ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟାଙ୍କ ସଫଳତାକୁ ଚିହ୍ନିବା ଏବଂ ସମ୍ମାନ ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୫ ରେ ଭାରତ ଜାତୀୟ ଇଞ୍ଜିନିୟର ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଭାରତ ସହିତ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଏବଂ ତାଞ୍ଜାନିଆରେ ମଧ୍ୟ ଇଞ୍ଜିନିୟର ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
ମହାନ ଇଞ୍ଜିନିୟର ମୋକ୍ଷଗୁଣ୍ଡମ୍ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟାଙ୍କ ସଫଳତାକୁ ସ୍ମରଣ କରିବା ଏବଂ ସେଥିରୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କ୍ଷେତ୍ରକୁ କିପରି ଉନ୍ନତ କରାଯିବ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଚିନ୍ତନ ମନ୍ଥନ କରିବାର ଏକ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସୁଯୋଗ । ୧୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୮୬୧ ରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ମୁଦାନହଲ୍ଲୀ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟା ସ୍କୁଲ ପଢା ଶେଷ କରିବା ପରେ କଳା ସାହିତ୍ୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ପରେ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବଢିଥିଲା ।
କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଚିକବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ଗାଁରେ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟାଙ୍କ ଜନ୍ମ । ସେ ନିଜ ସହରରେ ପାଠପଢିବା ପରେ ମାଡ୍ରାସ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଯିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ । ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟା ମାଡ୍ରାସ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ନାତକ (ବିଏ) କରିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ସେ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ କ୍ୟାରିୟର କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ । ଅଧ୍ୟୟନର ଷ୍ଟ୍ରିମରେ ୩୬୦ ଡିଗ୍ରୀ ମୋଡ଼ ନେଇଥିବା ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟା ପୁଣେ ବିଜ୍ଞାନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ଏଠାରେ ସେ ସିଭିଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ ଡିପ୍ଲୋମା କରିଥିଲେ ।
ସାର୍ ଏମ୍.ଭି ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟା ବହୁ ଜଟିଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କ୍ୟାରିଅରରେ ଭାରତରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ଉପରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାର୍ୟ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣ ସ୍ତର ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ‘ବ୍ଲକ୍ ସିଷ୍ଟମ୍’ କୁହାଯାଏ । ଏହା ପଛରେ ତାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । ୧୯୦୩ ରେ ସେ ଏହାକୁ ପେଟେଣ୍ଟ କରିଥିଲେ । ପୁଣେ ନିକଟ ଖଡକୱାସଲା ଜଳଭଣ୍ଡାରରେ MV ଏକ ଜଳସେଚନ ପ୍ରଣାଳୀ ବିକଶିତ ଏବଂ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ପେଟେଣ୍ଟ୍ ହେଲା ।
ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟର୍ସ ଇଣ୍ଡିଆ (IEI) ଅନୁଯାୟୀ, ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟାଙ୍କ ଅବଦାନ ବ୍ୟତୀତ ଏମଭିକୁ “ଭାରତରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାର ଅଗ୍ରଦୂତ” ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । କର୍ଣ୍ଣାଟକର ମୈସୁର ଦିୱାନ୍ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ସେବା ସମୟରେ, ତାଙ୍କୁ ୧୯୧୫ ରେ ‘ନାଇଟ୍’ ଉପାଧିରେ ସମ୍ମାନୀତ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ସମୟରେ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରୈୟାଙ୍କୁ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାର – ଭାରତ ରତ୍ନ ରେ ସମ୍ମାନୀତ କରାଯାଇଥିଲା । ଦେଶର ପ୍ରଥମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ଏମ.ଭି. ଙ୍କୁ ଭାରତ ରତ୍ନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
